
Inleiding – waarom dit relevant is voor gemeenten
Kunstmatige intelligentie (AI) is inmiddels niet meer weg te denken uit de publieke sector. Gemeenten zetten AI in voor uiteenlopende doelen, van het verbeteren van stedelijke planning tot het personaliseren van dienstverlening. Met de komst van de Europese AI Act is het essentieel dat deze technologieën voldoen aan de regelgeving, zodat zowel effectiviteit als ethische integriteit geborgd zijn. Deze checklist helpt je snel te beoordelen of jouw AI-systeem aan de AI Act voldoet.
Uitleg – wat houdt het onderwerp in?
De AI Act is een voorgesteld regelgevend kader van de Europese Commissie om de ontwikkeling en het gebruik van AI binnen de EU te reguleren. De wet classificeert AI-toepassingen op basis van risiconiveaus, van minimaal tot onaanvaardbaar risico, en stelt eisen aan transparantie, datakwaliteit en menselijk toezicht. Voor gemeenten betekent dit dat AI-systemen niet alleen nuttig en efficiënt, maar ook veilig, eerlijk en respectvol voor burgerrechten moeten zijn.
Praktijkvoorbeeld
Wat moeten gemeenten hiermee?
- Beoordeel het risiconiveau: Bepaal tot welke risicocategorie het AI-systeem volgens de AI Act behoort, zodat je de juiste maatregelen neemt.
- Waarborg datakwaliteit: Gebruik alleen data van hoge kwaliteit, rechtmatig verkregen en goed gedocumenteerd.
- Garandeer transparantie: Zorg dat AI-besluitvorming transparant en uitlegbaar is voor burgers.
- Menselijk toezicht: Organiseer voldoende menselijk toezicht, zeker bij AI-systemen met grote impact op individuen.
- Bescherm privacy: Bouw privacybescherming vanaf het ontwerp in en voer een Data Protection Impact Assessment (DPIA) uit waar nodig.
- Registreer AI-systemen: Maak gebruik van een algoritmeregister voor openheid en verantwoording.
Afsluiting
AI biedt gemeenten veel kansen, maar brengt ook nieuwe verantwoordelijkheden met zich mee. Door deze checklist te gebruiken, kun je als gemeente zorgen dat je AI-systemen niet alleen innovatief, maar ook conform de AI Act zijn. Wil je meer informatie of een persoonlijke intake? Download onze whitepaper of neem contact op. Zo werken we samen aan een verantwoorde en effectieve inzet van AI binnen jouw gemeente.
- Europese Commissie, AI Act: https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/regulatory-framework-ai
- Data Protection Impact Assessment (DPIA): https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/zelf-doen/data-protection-impact-assessment-dpia
- Algoritmeregister en Common Ground principes: https://vng.nl/onderwerpenindex/digitalisering/algoritmeregister