In het tijdperk van digitale transformatie implementeren gemeenten steeds vaker kunstmatige intelligentie (AI) om diensten te verbeteren en operationele efficiëntie te verhogen. Met deze technologische vooruitgang komt echter ook een verantwoordelijkheid kijken om transparant en verantwoord om te gaan met AI. Een belangrijk aspect hierbij is de registratie van AI-toepassingen. Dit artikel verkent of gemeenten verplicht zijn hun AI-systemen te registreren en wat dit betekent voor hun dagelijkse praktijk.

Ben ik verplicht om mijn AI-toepassingen te registreren?

Inleiding – Waarom dit relevant is voor gemeenten

In het tijdperk van digitale transformatie implementeren gemeenten steeds vaker kunstmatige intelligentie (AI) om diensten te verbeteren en operationele efficiëntie te verhogen. Met deze technologische vooruitgang komt echter ook een verantwoordelijkheid kijken om transparant en verantwoord om te gaan met AI. Een belangrijk aspect hierbij is de registratie van AI-toepassingen. Dit artikel verkent of gemeenten verplicht zijn hun AI-systemen te registreren en wat dit betekent voor hun dagelijkse praktijk.

Uitleg – Wat houdt het onderwerp in?

De Europese Unie werkt aan regelgeving die het gebruik van AI doorzichtiger moet maken. De AI Act, die nog in ontwikkeling is, stelt voor dat bepaalde ‘high-risk’ AI-toepassingen geregistreerd moeten worden in een EU-brede database. Dit is nog niet definitief, maar het geeft de richting aan waarin de regelgeving zich beweegt. Tot deze wetgeving van kracht wordt, vallen AI-toepassingen in Nederland onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), die vereist dat verwerkingen van persoonsgegevens worden gedocumenteerd, wat indirect ook AI-toepassingen kan betreffen die persoonsgegevens verwerken.

Praktijkvoorbeeld

Wat moeten gemeenten hiermee? (in bullets)

• Beoordeel de risicoclassificatie van AI-toepassingen: Bepaal of de AI-toepassingen die uw gemeente gebruikt, mogelijk als ‘high-risk’ kunnen worden beschouwd onder de toekomstige AI Act.
• Documenteer AI-toepassingen: Zorg voor een duidelijke documentatie van alle AI-toepassingen, vergelijkbaar met de verplichtingen onder de AVG. Dit omvat het doel van de AI, de data die het gebruikt, en de besluitvormingsprocessen.
• Overweeg een algoritmeregister: Volg het voorbeeld van gemeenten zoals Amsterdam door een algoritmeregister in te stellen, wat niet alleen aan potentiële toekomstige wettelijke verplichtingen voldoet, maar ook het vertrouwen van burgers in de gemeentelijke diensten verhoogt.
• Voer regelmatig DPIA’s uit: Wanneer AI-toepassingen mogelijk een hoog risico op de rechten en vrijheden van natuurlijke personen inhouden, voer dan een Data Protection Impact Assessment (DPIA) uit.
• Blijf op de hoogte van de regelgeving: Houd de ontwikkelingen rond de AI Act en andere relevante wetgeving in de gaten om te zorgen dat uw gemeente altijd compliant is.

Afsluiting

De wereld van AI en de bijbehorende regelgeving is constant in beweging. Het is cruciaal voor gemeenten om proactief te handelen en voorbereid te zijn op mogelijke wettelijke verplichtingen rond de registratie van AI-toepassingen. Voor meer diepgaande informatie over hoe u uw AI-strategie kunt afstemmen op de huidige en toekomstige wetgeving, bieden wij een gratis scan en whitepaper aan, of u kunt een intake plannen via onze website. Zorg dat uw gemeente voorop blijft lopen in verantwoorde en transparante AI-implementatie.