
Inleiding – waarom dit relevant is voor gemeenten
In deze digitale tijd zetten steeds meer gemeenten kunstmatige intelligentie (AI) in om processen te optimaliseren en burgers beter van dienst te zijn. Maar met de komst van AI ontstaan ook nieuwe verantwoordelijkheden, vooral op het gebied van transparantie en privacy. Het opzetten van een AI-register binnen de gemeente is niet alleen strategisch slim, maar wordt door de Europese AI Act en de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) ook steeds meer een wettelijke eis.
Uitleg – wat houdt het onderwerp in?
Een AI-register is een overzicht waarin alle AI-systemen die de gemeente gebruikt, staan beschreven. Hierin vind je informatie over de werking, het doel, de risico’s en de beveiligingsmaatregelen van elk systeem. Zo’n register is bedoeld om transparantie te bieden aan zowel burgers als toezichthouders en helpt om het gebruik van AI binnen de gemeente verantwoord en volgens de wet te laten verlopen.
Praktijkvoorbeeld
Wat moeten gemeenten hiermee?
- Inventariseer alle AI-systemen: Begin met een compleet overzicht van alle AI-toepassingen binnen de gemeente.
- Wijs verantwoordelijkheden toe: Zorg dat duidelijk is wie het register beheert en bijwerkt.
- Leg details vast: Noteer per systeem het doel, de gebruikte data, de impactanalyse (DPIA indien nodig) en de beveiligingsmaatregelen.
- Werk het register regelmatig bij: Zorg voor actuele informatie bij wijzigingen in systemen of processen.
- Zorg voor transparantie: Maak het register toegankelijk voor burgers, bij voorkeur via de website van de gemeente.
- Investeer in training en bewustwording: Zorg dat medewerkers het belang en de werking van het AI-register begrijpen.
Afsluiting
Het opzetten van een AI-register is een belangrijke stap om verantwoordelijkheid en transparantie te garanderen bij het gebruik van AI in de gemeente. Wil je hier als gemeente mee aan de slag? VerantwoordAI biedt een gratis scan en whitepaper over de implementatie van AI-registers. Ook kun je een intake aanvragen voor persoonlijk advies. Kijk op onze website voor meer informatie of om deze hulpmiddelen aan te vragen.
- Algemene verordening gegevensbescherming (AVG): https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/zelf-doen/algemene-informatie-avg
- Voorstel voor een AI Act van de Europese Commissie: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12527-Artificial-intelligence-regulation
- Gemeente Eindhoven – AI-register: https://www.eindhoven.nl/innovatie-en-technologie/kunstmatige-intelligentie
- Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK): https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-binnenlandse-zaken-en-koninkrijksrelaties
- Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG): https://vng.nl/artikelen/ai-en-gemeenten